In de zomer van 1988 kochten 300.000 mensen een kaartje voor HONNEPONNETJE, drie keer goud! En blijkbaar besloten ze vlak daarna dat het absolute rotzooi was. Regisseur Ruud Van Hemert kwam dertien jaar lang niet meer aan een baan (behalve een eenmalig rolletje als ‘restaurantbezoeker’ in een aflevering van de TV-serie WE ZIJN WEER THUIS, bedankt IMDb), Nada van Nie’s filmcarrière was na d’r eerste filmrol meteen op sterven na dood tot INTENSIVE CARE het uiteindelijk zonder veel tegenstribbelen met een kussen smoorde en volgens wiki is HONNEPONNETJE nog steeds ‘één van de slechtste Nederlandse films aller tijden’.  Waarom was het dan toch een behoorlijk kassasucces? Sloot het aan op de tijdsgeest? Had Nederland in de nasleep van de krakersrellen behoefte aan licht vermaak? Haha, nee. Het kwam door de borsten van Nada Van Nie.

Ruud van Hemert debuteerde vier jaar eerder met SCHATJES!, een behoorlijk venijnige satire op het Nederlandse gezin, waar ouders en kinderen elkaar letterlijk het huis uit vechten. SCHATJES! heeft niet echt een karakter waar de kijker zich mee kan identificeren, het thema van de film is puur een gezin is oorlog en de hel. Het is nog steeds een soms best ongemakkelijke film, al heeft dat ook te maken met de kinderporno natuurlijk. SCHATJES! was voor Van Hemert een heel persoonlijke film, gebaseerd op z’n eigen frustraties met z’n kinderen. Het vervolg MAMA IS BOOS! had een schreeuwerig script waar duidelijk minder werk in zat dan het jarenlang herschreven SCHATJES!, maar was nog steeds een persoonlijk project, nu over z’n echtscheiding. HONNEPONNETJE mist een uitroepteken, en vooral ook een persoonlijke insteek.

[Dutch Design 1984-1988]

Honneponnetje (het karakter) zit in een klooster waar naakt douchen verboden is. Onder de misbanken gaat een romantisch romannetje rond dat de net één dag zestienjarige Honneponnetje erg van stuk brengt. Wat is dat rare gevoel in d’r onderbuik? Heel THE SOUND OF MUSIC is ze een te vrije geest en besluit ze de vrije wereld in te trekken, maar een plot-creërende windvlaag blaast haar uitlegbriefje het raam uit en nu denken d’r ouders dat ze is ontvoerd. Honneponnetje kleedt zich om in een weiland van kloosterpakje naar kort rokje en neon-armbandjes die ze blijkbaar ergens in een sloot heeft gevonden, onder begeleiding van het allereerste nummer van Ellen ten Damme.

Na wat onzin komt ze in Amsterdam ene Henry (Marc Hazewinkel, later still-fotograaf bij WHAT THE BLEEP DO WE KNOW) tegen, een ontzettend beige student die als bad boy wordt geïntroduceerd terwijl hij een fucking appel en later nog een heuse kroket jat. Hij studeert fysiologie, “over het lichaam”, en Honneponnetje vraagt hem meteen heel enthousiast of hij dan ook van liefde weet. Henry doet z’n eerste spit-take van de film. Later bij Henry op de kamer vraagt hij Honneponnetje of ze dan nooit seksuele voorlichting heeft gehad. “Nee! Wat is dat dan? Seks?”. Henry doet z’n tweede spit-take van de film.

Honneponnetje kleedt zich om, en kijkt in een wat ambigieus shot naar haar eigen borsten. De implicatie lijkt dat ze nog nooit haar eigen lichaam naakt heeft gezien, wat op zich een interessant idee is, maar waarschijnlijker is dat Van Hemert Nada Van Nie gewoon flink lang naar zichzelf liet kijken zodat het tietenshot langer kon duren. Ze valt halfnaakt in slaap, en Henry neemt stiekem een polaroid (Instagram van die tijd) om nogmaals te bevestigen dat dit een ontzettend raar personage is, en omdat het later handig is voor de plot.

Ze wordt de volgende ochtend alleen wakker, en ontmoet Henry’s pissige hospita die geld wil zien. Honneponnetje’s vorige doel (wat is liefde/seks?) is soort van vergeten, en dit is het nieuwe B-plot: ze moet haar vader bellen voor geld. Op zoek naar een muntje voor een telefooncel knoopt ze iets aan met ene Apollo Romansky, een parodie op Roman Polanski. De grap is dat Polanski is veroordeeld voor het verkrachten van een minderjarig meisje, en Romansky aanstalten maakt Honneponnetje te verkrachten. Dit leidt tot

DE BESTE SCÈNE

Wat gebeurt er: Romansky geeft Honneponnetje een sensuele massage als auditie en maakt aanstalten haar aan te randen. Honneponnetje geniet er zo van dat ze niet doorheeft hoe haar ouders op TV smeken om haar terugkeer.

Waarom is dit een goede scène: het is eigenlijk geen goede scène, sorry, maar geeft wel een idee hoe een interessantere versie van Honneponnetje eruit had kunnen zien. De rest van Honneponnetje is ontzettend preuts voor een film die in theorie gaat over de eerste kennismaking van een jong meisje met seks. Honneponnetje krijgt het warm als ze een koppeltje ziet kussen. Henry wordt rood als hij een tiet ziet. Dit is een scène waar een meisje van zestien door een oudere verkrachter wordt gemasseerd terwijl haar ouders huilen op de TV in de achtergrond en ze vindt het geil. Er gaan hier drie tonen totaal door elkaar heen: zwarte humor, spanning en pathos. In de context van de rest van de film loopt het totaal uit de maat, maar het is het enige moment waar onschuld en seks een beetje ongemakkelijk schuren.

Vlak voordat ze daadwerkelijk wordt aangerand hoort Honneponnetje haar ouders op TV, ze staat op, en alle spanning loopt weer uit de film. Ze belt paps en vraagt hem om wat ‘los geld’. In een misverstand dat waarschijnlijk al wordt gebruikt sinds toneelstukken ergens in de 14e eeuw denkt hij dat het gaat om ‘losgeld’, wat hij belooft af te geven bij een bank. Honneponnetje vertrekt met Henry, die ook op is komen dagen. Ondertussen telt paps z’n geld, in

DE SLECHTSTE SCÈNE

Wat gebeurt er: paps heeft net niet genoeg cash voor het losgeld. Een oud vrouwtje komt wat geld deponeren. Hij vertelt haar dat het geld bij de bank echt veilig is. Nu heeft hij genoeg cash.

Waarom is dit een slechte scène: dit is exemplarisch voor het hele script. Er wordt een conflict opgegooid, maar voordat er spanning kan ontstaan ontstaat er uit het niets een oplossing. Het dient niet eens voor een grap, of voor personageontwikkeling. Het is zo ontzettend nutteloos dat ik vermoed dat er op de draaidag iets fout ging. Dit was misschien wel een heel leuke scène, maar het oude vrouwtje bleek niet te kunnen spelen. Of er was geen tijd. Of het overleefde de edit niet. Of dit is echt een ontzettend slecht script.

Honneponnetje en Henry zitten ondertussen in de tram op weg naar de bank, en hij vertelt haar wat seks is. Honneponnetje: “Neuken?!”.  Het is minuut 53 en het hoofddoel van de protagonist is ingelost, doordat ze ernaar durfde te vragen. Henry heeft helaas geen water in z’n mond en kan niet spit-taken, dus gaat hij maar naar huis. Honneponnetje stapt in een taxi naar de bank met, eh, wat de fuck is dit:

De bank is omsingeld door agenten en tanks en budget. Tijd voor de derde akte! Omdat Honneponnetje haar riem niet loskrijgt (ik verzin dit niet) gaat de Arabier uit een Kuifje-album midden jaren ’30 het geld ophalen. De politie is nu in opperste staat van paraatheid en zet de achtervolging in, maar is ze geheel in stijl met de rest van het script in nog geen minuut ook weer kwijt. Van deze achtervolging knippen we naar Honneponnetje die een ijsje is gaan eten met Henry. De derde akte is even op pauze blijkbaar. Deze dialoog vindt plaats:

Naast dat het vrij opvallend is hoe exact Henry het wetboek van strafrecht kent aangaande seks met minderjarigen is dit weer een mooi voorbeeld van dingen opzetten en er vervolgens helemaal niets mee doen. De scène begint met een duidelijk conflict: Honneponnetje wil seks met Henry, maar hij wil niet. Of toch wel. Henry zegt dat vijfhonderd gulden niet genoeg geld is voor het hotel. Dit is een raar nieuw conflict (hoezo moeten ze naar dát hotel?), maar okay. Dit wordt ook meteen weer losgelaten: Honneponnetje tovert een briefje van duizend tevoorschijn. Dit verbaast Henry niet, om de één of andere reden, en Honneponnetje is blijkbaar te dom om zich te beseffen dat duizend gulden meer is dan de vijfhonderd gulden die ze denkt te hebben. Einde scène.

Terwijl Honneponnetje wacht in de ijssalon wordt Henry off-screen opgepakt en meer dan een uur ondervraagd. Hij bewijst dat hij Honneponnetje kent door de agenten zijn creepy polaroid te laten zien van een naakt slapende Honneponnetje. Dit overtuigt de agenten dat hij de waarheid spreekt en niet de ontvoerder is (???). Honneponnetje hoort dit op het nieuws en belt zelf de politie. Ergens hier zit in theorie de climax van de film, maar ik heb geen idee waar precies.

Honneponnetje zit weer in het klooster, alleen. Och nee. Zal ze nu in opstand komen, weer weglopen, op de één of andere manier actie ondernemen? Ze kleedt zich om en staat op het punt om… Wacht, wie klopt daar op haar raam? Het is haar prins op een ontzettend beige paard die haar is komen opzoeken. Ze hebben seks. Ze vertelt de andere meisjes in het klooster hoe fijn het was, en zij trekken allemaal de wijde wereld in. Credits over deze still die zo ontzettend Hitkrant is dat het moeilijk te bevatten is:

Het plot van HONNEPONNETJE klinkt soort van seks-positief, met een meisje dat uit vrije wil op zoek gaat naar seks en zich los wil maken van een onderdrukkende Christelijke moraal etc, maar het valt allemaal redelijk in het water aangezien Honneponnetje de hele film lang niet weet of direct weer vergeet wat ze nou wil. Plus ze is net een dag zestien. Pas helemaal aan het einde als Honneponnetje machteloos is opgesloten in het klooster en haar ridderlijke zak hooi d’r bevrijdt mag ze dan eindelijk seks hebben. In een bed. In missionaris-standje. Zo Christelijk is ze nog wel blijkbaar.

Het lijkt een beetje op sixties-films als CANDY (1968, met Marlon Brando als Indische guru) of BARBARELLA (ook 1968, met een orgasme-machine des doods), waarin engel-achtige vrouwen een hele rits mannen en een vrouw afwerken, zonder er zelf echt bij stil te staan. Beide films objectificeren hun vrouwelijke hoofdpersoon helemaal kapot, maar ze behandelen seks als in het ergste geval irritant, en meestal leuk. Vooral in CANDY zitten scènes die je moeilijk anders kunt zien dan verkrachting, maar Candy is haast een totale non-entiteit; de film suggereert zelfs dat ze niet van deze planeet afkomstig is. Die film komt zo ook soort van weg met z’n uitleg dat het een satire op mannen is, die inderdaad allemaal een stelletje verkrachters zijn, gespeeld door goede acteurs en Ringo Star. Volgens Jane Fonda een decennium of wat na dato was BARBARELLA ook bedoeld als satire “aganist bourgeois mentality”, maar ik zie het niet. Misschien was ik afgeleid door de zwaartekrachtloze stripscène.

(Ik had wat rondgevraagd wat nog meer films zijn over maagdelijke meisjes die de wijde wereld intrekken om meer partners bij elkaar te sprokkelen, en kreeg meermaals EMMANUELLE [1974, met Neerlands’ trots en een rokende vagina] en een hele waslijst aan soort-van-mainstream Euro-softcore die daaruit voortkwam aangeraden. Het klonk als flink wat stappen vooruit: dit gaat ook over een vrouw die allemaal mannen afwerkt, maar puur omdat ze dat wil! Wat tof en feministisch! En toen keek ik de film en die eindigt in een groepsverkrachting waar Emmanuelle onder het toeziend oog van een man door een hele stam inboorlingen wordt afgewerkt, dus dat viel even mooi in het water. Nevermind. )

Maar waar HONNEPONNETJE het meeste op lijkt is het Nederlandse boekje TJEEMPIE!/LIESJE IN LUILETTERLAND (alweer 1968!) van Remco Campert. Daarin gaat een meisje uit een christelijk dorpje naar De Grote Stad om uit te vinden wat seks nou precies is, en onderweg ontmoet ze allerlei vieze mannen. TJEEMPIE is het duidelijkst van alle vier satire: terwijl Liesje steeds maar geen antwoord krijgt op d’r vraag wat dat seks nou is pijpt en neukt ze letterlijk elk mannelijk personage, die dat maar wat graag toelaten terwijl ze haar een mistige uitleg geven over hoe seks de bijeenkomst van energie, luv, etc. is.

HONNEPONNETJE volgt twintig jaar later bijna precies hetzelfde plot, maar haalt alles wat kan bijten over tieners en seks er uit. Liesje, Barbarella en Candy weten misschien niet zo veel van seks en lijken maagdelijk, maar ondertussen voldoen ze prima aan het hoer-archetype. Honneponnetje wíl in tegenstelling tot deze personages juist graag seks, en lijkt daardoor de hoer, maar blijft maagdelijk tot ze De Ware in d’r bed heeft. Honneponnetje heeft een ‘want’ die heel duidelijk gescheiden is van haar ‘need’. Ze ‘wil’ seks, maar wat ze eigenlijk ‘nodig heeft’ is lifte, in de vorm van een leuke boy. Dat is uiteindelijk de boodschap.

Vergelijk dat met SCHATJES!, waar de 14-jarige dochter Madelon heel graag seks wil met haar knappe tennisleraar. Hij is een lul en als ze eenmaal seks met hem heeft gehad lost het niks op, maar ze heeft haar doel bereikt. Daardoor toont ze daadkracht en agency. Honneponnetje loopt de hele film schaapachtig met twee prima tieten van hot naar her zonder ooit ergens d’r zinnen op te zetten.

HONNEPONNETJE is rotzooi. Een IMDb-search naar de slechtste Nederlandse films met meer dan 50 stemmen zet hem op 35-na-slechtste. Uit de 880 totaal, dus ergens in de onderste 5%-regionen. Boven FLORIS (die zonder Rutger Hauer), maar onder HONEYZ (de tienermeisjesfilm van de regisseur van THE HUMAN CENTIPEDE 2: FULL SEQUENCE). De reden dat ik hem wou zien is dat hij ergens op Twitter werd genoemd als voorbeeld van alles wat slecht is aan de Nederlandse film. Overbodig naakt, mislukte grappen, slecht acteerwerk. Allemaal accurate omschrijvingen van HONNEPONNETJE. Maar die zijn niet wat het zo’n slechte film maakt, en misschien zelfs de dingen die het nog redelijk dragelijk maken. HONNEPONNETJE is een slechte film omdat het script van los zand aan elkaar hangt.

Overigens:

– Historische context: één jaar na de clip ‘Boys, Boys, Boys‘ van Sabrina

– Tussen de scène bij Romanski en de scène in de bus heeft Henry ineens een pleistertje geplakt op de minst dramatische wond uit de Nederlandse filmgeschiedenis:

–  HONNEPONNETJE is helaas niet op DVD verkrijgbaar, en ook nergens legaal te streamen. Op internet vind je alleen een slechte P&S VHS-kopie, wat zonde is: het camerawerk van Willy Stassen (ANTONIA) lijkt ook in deze slechte kwaliteit kleurrijk en bewegelijk. Er is vast nog wel ergens een goede print te vinden om te digitaliseren en online zetten. Honneponnetje is echt een film om ‘s avonds op Netflix oid aan te zetten. Net als vroeger.

– Hoewel Van Hemert’s regie als het op de hoofdpersonages aankomt erg vlak is heeft hij wel genoeg leuke kleine achtergrondgrapjes in de hele film verstopt om een Buzzfeed-pagina mee te vullen. Afgeleide fietsers die op hun bek gaan, minnaars die uit een raam ontsnappen, etc.

– Ik denk dat het niet zoveel zin heeft HONNEPONNETJE een cijfer te geven, omdat vrijwel iedereen al weet dat het rotzooi is, maar vooruit. Een 4.

– Tetten